1951 жылдан бастап ХКҚҰ дүние жүзінде қоныс аударуда маңызды рөл атқарады.

ХКҚҰ Қазақстан, Қырғызстан, Тәжікстан және Түрікменстан миссиялары босқындар, мигранттар және ұйымға қызығушылық танытатын басқа да адамдардың қауіпсіз, реттелген және экономикалық тиімді қоныс аударуын ұйымдастыруға қатысады.

Орталық Азиядан келген босқындарды қоныстандырудың жетекші елдері – Америка Құрамы Штаттары, Канада және Солтүстік Еуропа елдері.

Орталық Азиядағы ХКҚҰ миссиялары үкіметтермен, БҰҰ Босқындар  мен үкіметтік емес ұйымдар  істері жөніндегі Жоғарғы комиссары басқармасымен (БҰҰ БЖКБ) тығыз ынтымақтастықта. БҰҰ БЖКБ қоныс аудару туралы істерді бағыттайтын басты агенттік болып табылады, алайда кейбір жағдайларда елдер жекелеген тұлғалар мен отбасыларды ХКҚҰ -на қоныс аудару үшін жолдауы мүмкін.

Орталық Азияға қоныс аудару бойынша ХКҚҰ көмегі қызметтің келесі түрлерін қамтиды:

  • Босқындардың халықаралық шекаралар арқылы тағайындалған елге дейін қауіпсіз және тиісті қоныс аударуына ықпал ету үшін жол жүру құжаттарын және шығуға рұқсатты жолдау елінің талаптарына сәйкес ресімдеу.
  • Босқындардың қабылдаушы елдің талаптарына сай келетініне және саяхат екеніне көз жеткізу үшін медициналық тексеру.
  • Босқындардың болу елінен қабылдаушы елдерге жеткізілуін қоса алғанда, қоныс аударуға көмек көрсету, транзит кезінде және шығу кезінде көмек көрсету, сондай-ақ медициналық немесе медициналық емес алып жүруді ұйымдастыру.